Ρούλα Καρπουζλή

Η διαλειμματική νηστεία αποτελεί μία από τις πιο δημοφιλείς νέες τάσεις στη διατροφή. Τα τελευταία χρόνια, όλο και περισσότεροι άνθρωποι ενδιαφέρονται να μάθουν για αυτόν τον τρόπο διατροφής, ενώ απευθύνονται σε ειδικούς για να λάβουν τη σχετική ενημέρωση.

Παράλληλα, οι έρευνες για τη διαλειμματική νηστεία αυξάνονται διαρκώς. Παρόλο που αρχικά οι περισσότερες έρευνες είχαν εφαρμοστεί σε τρωκτικά, οι ερευνητές ενθουσιάστηκαν με την δυνητική αποτελεσματικότητα της διαλειμματικής νηστείας στην πρόληψη και αναστροφή του διαβήτη, το σωματικό βάρος, τη γενετική φθορά που οδηγεί σε γήρανση των κυττάρων και άλλες συνέπειες που προκύπτουν φυσιολογικά με το πέρασμα του χρόνου.

Πώς Λειτουργεί η Διαλειμματική Νηστεία;
Προτού αναφερθούμε στην τελευταία έρευνα, θα πρέπει να επισημάνουμε ορισμένες ορολογίες. Η διαλειμματική νηστεία είναι ένας όρος-ομπρέλα, ο οποίος περιλαμβάνει ένα αρκετά μεγάλο εύρος προσεγγίσεων, οι περισσότερες από τις οποίες εμπίπτουν σε μία από τις δύο κατηγορίες:
1. Η εναλλασσόμενη ημέρα νηστείας
2. Η χρονικά περιορισμένη πρόσληψη τροφών

1. Εναλλασσόμενη Ημέρα Νηστείας
Η εναλλασσόμενη ημέρα νηστείας περιλαμβάνει την εναλλαγή ανάμεσα στις ημέρες όπου τρώτε περισσότερο και τις ημέρες όπου τρώτε λιγότερο (μέρα-παρά-μέρα). Σε κάποιες εκδοχές της μεθόδου αυτής, τις ημέρες της νηστείας καταναλώνετε ελάχιστο ή και καθόλου φαγητό, ενώ τις υπόλοιπες ημέρες τρώτε όσο θέλετε. Η αναλογία ανάμεσα στις ημέρες νηστείας και τις ημέρες αυξημένης κατανάλωσης τροφής, επίσης, ποικίλλει. Σύμφωνα με κάποια πρωτόκολλα, η νηστεία θα πρέπει να γίνεται κάθε δεύτερη μέρα. Μια ακόμη δημοφιλής παραλλαγή είναι η δίαιτα 5:2, κατά την οποία η νηστεία γίνεται δύο (μη διαδοχικές) ημέρες την εβδομάδα.

2. Χρονικά Περιορισμένη Πρόσληψη Τροφών
Η δεύτερη μέθοδος για την οποία γίνεται συχνά συζήτηση είναι η χρονικά περιορισμένη πρόσληψη τροφών. Κατά τη συγκεκριμένη προσέγγιση, αντί να περιορίζετε την πρόσληψη της τροφής σας, μπορείτε να περιορίσετε χρονικά το πρόγραμμα των γευμάτων σας. Σε αυτήν την περίπτωση, επίσης, υπάρχουν πολλές παραλλαγές. Μερικοί άνθρωποι ακολουθούν τον κανόνα των 4 ωρών, ουσιαστικά τρώγοντας ένα γεύμα την ημέρα. Άλλοι μπορεί να τρώνε δύο ή τρία γεύματα μέσα σε ένα διάστημα οκτώ ή δέκα ωρών. (Εάν δεν είστε λάτρης του πρωινού, μπορεί να το κάνετε ήδη χωρίς να το έχετε συνειδητοποιήσει!)

Το χρονοδιάγραμμα για τα διαστήματα κατανάλωσης φαγητού και νηστείας είναι συζητήσιμο. Εξαιτίας του κιρκάδιου ρυθμού μας, η πρόσληψη τροφών είναι καλό να γίνεται μέσα στο πρώτο μισό της ημέρας. Ωστόσο, οι κοινωνικοί ρυθμοί δεν ακολουθούν πάντα τις ανάγκες του οργανισμού μας. Έτσι, οι περισσότεροι άνθρωποι που ακολουθούν αυτή τη μέθοδο, προτιμούν να τρώνε στο δεύτερο μισό της ημέρας. Η πρόσληψη τροφών τις ώρες που τρώμε δεν είναι ελεύθερη στην περίπτωση αυτή αλλά πρέπει να ακολουθεί υγιεινά πρότυπα διατροφής ώστε να εξασφαλίζεται η επαρκής πρόσληψη θρεπτικών ουσιών.

Ποια τα οφέλη διαλειμματικής νηστείας;
– Μείωση επιπέδων ινσουλίνης
– Μείωση επιπέδων γλυκόζης νηστείας, βελτίωση λιπιδαιμικού προφίλ και μείωση της αρτηριακής πίεσης
– Αύξηση της Αυξητικής Ορμόνης
–  Κυτταρική ανάπλαση
– Μείωση φλεγμονής μέσω μείωσης δεικτών όπως η CRP και Ιντερλευκίνη-1
–  Έκφραση γονιδίων σχετική με τη γήρανση και την προστασία έναντι της νόσου (μελέτες σε πειραματόζωα)

H διαλειμματική νηστεία είναι ασφαλής για τους περισσότερους ανθρώπους παρόλα αυτά καλό να συμβουλευτείτε τον θεράποντα ιατρό καθώς και το διαιτολόγο σας για τη σωστή οργάνωση των γευμάτων σας και την αποφυγή έλλειψης θρεπτικών συστατικών. Άτομα με προδιάθεση για ΣΔ και γενικότερα Μεταβολικό σύνδρομο μπορούν να επωφεληθούν από αυτόν τον τύπο διατροφής.

Σε ποιες ομάδες ατόμων αντενδείκνυται η διαλειμματική νηστεία;
– Παιδιά και εφήβους ηλικίας <18 ετών
– Γυναίκες σε εγκυμοσύνη ή θηλάζουσες
– Άτομα με ΣΔτ1 και θεραπεία με ινσουλίνη
– Αν και έχει μελετηθεί αρκετά στον ΣΔτ2 δεν προτείνεται ως η καλύτερη μέθοδος διατροφής
– Άτομα με ιστορικό διατροφικών διαταραχών

Τι επιτρέπεται να καταναλώνουμε κατά τη διάρκεια της νηστείας;
– Νερό: αποτελεί και ευκαιρία για καλύτερη ενυδάτωση
– Καφές ή τσάι χωρίς ζάχαρη
– Όσο αφορά τα γλυκαντικά φαίνεται πως σε λογικές ποσότητες δεν επηρεάζουν το μεταβολικό παράθυρο και μπορούν να καταναλώνονται ελεύθερα.

Ποια είναι η αποτελεσμάτικότητα της και που οφείλεται;
Η διαλειμματική νηστεία και ο χρονικός περιορισμός της πρόσληψης τροφών τείνουν να οδηγούν σε απώλεια βάρους. Όμως, κάτι τέτοιο μάλλον συμβαίνει επειδή οι άνθρωποι που ακολουθούν αυτά τα σχήματα καταλήγουν να τρώνε λιγότερο. Αν και οι επακριβείς μηχανισμοί δεν είναι πλήρως κατανοητοί, τα ευεργετικά αποτελέσματα της διαλείπουσας νηστείας προέρχονται από μεταβολικές αλλαγές και ανοχή στο κυτταρικό στρες με αποτέλεσμα τη μείωση της φλεγμονής. Οι προσεγγίσεις αυτές μπορούν επίσης να οδηγήσουν σε βελτιώσεις στη σύνθεση του σώματος, την χοληστερόλη και τον μεταβολισμό του σακχάρου στο αίμα αλλά όχι σε μεγαλύτερο βαθμό από οτι συμβαίνει στα άτομα που χάνουν βάρος μέσω πιο παραδοσιακών προσεγγίσεων δίαιτας.

Παρατηρώντας την φυσιολογική σας περίοδο μπορείτε να εντοπίσετε πρώιμα σημάδια μιας διαταραχής.

1. Υπερβολική ροή – Δηλαδή να χρειάζεται να αλλάζετε το ταμπόν ή την σερβιέτα κάθε ώρα περίπου ή κατά τη διάρκεια της νύχτας. Επίσης, να έχετε περιόδους που διαρκούν περισσότερο από μία εβδομάδα ή να βγάζετε θρόμβους αίματος. Προβλήματα ορμονικά όπως με τον θυρεοειδή ή το σύνδρομο των πολυκυστικών ωοθηκών, με το αναπαραγωγικό σύστημα όπως η ενδομητρίωση, η αδενομύωση, τα ινομυώματα, οι πολύποδες, μια λοίμωξη όπως η φλεγμονώδης νόσος της πυέλου, τα χλαμύδια, ορισμένες αιματολογικές διαταραχές, φάρμακα με αντιπηκτική δράση (συμπεριλαμβανομένης της ασπιρίνης) ή ένα σπιράλ είναι πιθανές αιτίες.
2. Βαριά ροή που συνοδεύεται από κούραση – Εάν φαίνεστε χλωμές, έχετε δύσπνοια, αισθάνεστε αδύναμες και κουρασμένες και έχετε επίσης γρήγορο καρδιακό παλμό, ενημερώστε αμέσως τη γιατρό σας.
3. Αραιομηνόρροια – Η πιο κοινή αιτία είναι η εγκυμοσύνη, αλλά το στρες, η ορμονική ανισορροπία, το πολύ χαμηλό βάρος ή αντίθετα η παχυσαρκία, ο ουλώδης ιστός στο ενδομήτριο μετά κάποια επέμβαση στην μήτρα ή φλεγμονή της και ορισμένα φάρμακα μπορούν επίσης να σταματήσουν την περίοδο. Και δεν είναι ασυνήθιστο να έρχεται ανώμαλα η περίοδος όταν είστε κοντά στην κλιμακτήριο.

4. Συχνομηνόρροια – Φυσιολογικός θεωρείται ένας κύκλος 24-38 ημερών. Μπορεί να χρειαστούν μερικά χρόνια, συνήθως δύο, μετά την πρώτη σας περίοδο για να τακτοποιηθεί. Η περισσότερη άσκηση, η μεγάλη απώλεια βάρους και το άγχος μπορούν επίσης να αλλάξουν τον κύκλο σας όπως και οι ορμονικές διαταραχές.
5. Αιμορραγία μεταξύ των περιόδων – Παθήσεις όπως ενδομητρίωση, τα ινομυώματα ή οι πολύποδες, προβλήματα με τις ορμόνες σας ή τον τύπο αντισυλληπτικού χαπιού που χρησιμοποιείτε και ΣΜΝ (συμπεριλαμβανομένων των χλαμυδίων και της γονόρροιας) μπορεί να ευθύνονται για την εμφάνιση αίματος μεταξύ των περιόδων.
6. Χρώμα του αίματος – Το φρέσκο ​​αίμα στην αρχή της περιόδου σας είναι συνήθως έντονα κόκκινο. Στην έντονη ροή μπορεί να είναι πιο σκούρο, ειδικά αν έχει θρόμβους. Το καφέ αίμα είναι οξειδωμένο, παλαιότερο και θα το δείτε συνήθως προς το τέλος της περιόδου. Το ροζ είναι μάλλον μια ελαφριά περίοδος.
7. Κράμπες – Περισσότερες από τις μισές γυναίκες με έμμηνο ρύση πονάνε στην κοιλιά, τους μηρούς ή την πλάτη τους για μια ή δύο μέρες κάθε μήνα, λίγο πριν ή καθώς αρχίζει η αιμορραγία. Ορισμένες γυναίκες αισθάνονται επίσης αδιαθεσία και κούραση ή έχουν διάρροια. Ευτυχώς, συνήθως βελτιώνονται καθώς περνούν τα χρόνια και μπορεί να σταματήσουν μετά τον πρώτο τοκετό. Προφανώς εάν σας συμβαίνει μην περιμένετε τόσο πολύ. Ζητήστε την βοήθεια της γιατρού σας.
8. Άλλοι πόνοι – Ορισμένες κράμπες ξεκινούν νωρίτερα στον κύκλο σας και διαρκούν περισσότερο. Αυτό δεν είναι φυσιολογικό. Κύτταρα που μοιάζουν με τα κύτταρα από την εσωτερική επιφάνεια της μήτρας, δηλαδή το ενδομήτριο, μπορεί να αναπτύσσονται σε μέρη εκτός της μήτρας (ενδομητρίωση) ή στα τοιχώματα της μήτρας (αδενομύωση), μπορεί να έχετε ινομυώματα ή μπορεί να έχετε πυελική φλεγμονή, μια σοβαρή λοίμωξη που μπορεί να οδηγήσει σε στειρότητα και μακροχρόνιο πόνο.
9. Προλήματα με το ουροποιητικό και το έντερο – Πονάτε όταν ουρείτε, ή έχετε διάρροια ή δυσκοιλιότητα, ενώ έχετε περίοδο; Αυτά μπορεί να είναι πράγματα που βοηθούν την γιατρό σας να κάνει τη διάγνωση της ενδομητρίωσης, ειδικά όταν έχετε και άλλα συμπτώματα, όπως βαριές περιόδους ή έντονες κράμπες.
10. Τακτικοί πονοκέφαλοι πριν την περίοδο – Ένας πονοκέφαλος στην αρχή της περιόδου σας, ή στο διάστημα που προηγείται αυτής, κάθε μήνα μπορεί να σχετίζεται με την πτώση του επιπέδου των οιστρογόνων σας ή την απελευθέρωση προσταγλανδίνης. Ονομάζεται εμμηνορροϊκή ημικρανία. Τα αντιφλεγμονώδη παυσίπονα μπορεί να βοηθήσουν στην πρόληψη τους, ή ακόμη καλύτερα η γιατρός σας μπορεί να θέλει να προσπαθήσει να διατηρήσει το επίπεδο των οιστρογόνων σας πιο σταθερό.
11. Αιμορραγία μετά την εμμηνόπαυση – Οι πολύποδες μπορεί να γίνουν καρκίνος και ο καρκίνος του ενδομητρίου μπορεί να προκαλέσει βαριά μετεμμηνοπαυσιακή αιμορραγία.

Παρακολουθήστε το σχετικό βίντεο στο κανάλι της Μαιευτήρα – Χειρουργού Γυναικολόγου, Έφης Ρομποτή στο YouTube:

https://www.youtube.com/watch?v=Wy6s979S_dQ